Bildiğimiz gibi COVİD 19 dolayısıyla uzun süredir evlere kapanmış şekilde yaşıyoruz ve bu sürecin daha ne kadar süreceği belirsiz. Bu zor dönemde, çocuklar da anne babalar kadar zorluk yaşıyorlar. Alışık oldukları hareketli ve sosyal hayattan uzaklaşıp eve kapanmaları gerekiyor ve çocuklar evde sıkılıyorlar. Bu da evdeki bazı kuralların ve düzenin gevşemesine ve anne babalarında zorlanmalarına neden oluyor. Oysa bu dönemde evdeki kuralların korunması ve belirli bir düzen yaratılması ruh sağlığı ve evdeki huzurun devamlılığı için çok önemli. Bu karantina döneminde evde çocukla yaşamanın belirli zorlukları var ancak püf noktalarına dikkat ederek süreci kolaylaştırmak mümkün.
Öncelikle çocuklar evdeki düzeni ve kuralları bozmaya çalışıyor ve sürekli yaramaz davranıyorlarsa bunun arkasında bir duygu olduğunu bilmek ve bu duyguyu aramak önemlidir. Yaşadıkları stres, kaygı ve korkuyu dışa vuruş şekilleri kuralları bozup, yıkıcı davranmak olabilir. Bu dönemde çocukları dinlemek ve anlayış göstermek gereklidir. Çocuklara bu dönemin geçici olduğu ile ilgili güven vermek ve onun karşısında da sakin bir şekilde durabilmek rahatlamasını sağlayabilir. Unutmayın, çocuklar sizin kaygınızı her zaman anlayabilir. Oyun oynarken bile sizi dinlerler ve kaygınızı gözlemlerler. Bu da daha fazla korkmasına neden olabilir. Anne baba olarak sizin doğru bilgiler edinip, uyarı ve önlemlere uymanız ve çocuğunuza bu şekilde örnek olmanız daha faydalı olacaktır.
Çocukları ve anne babaları zorlayan başka bir durum da belirsizliktir. Evde ne kadar durmaları gerektiği hakkında ya da okulun ne kadar kapalı olacağı konusunda bilgi verememek çocuklarda belirsizlik yaratır. Bu belirsizliği ortadan kaldıramadığımız için çocuğumuzu rahatlatmaya çalışabiliriz. Bilim insanlarının, virüsü durdurmak için çok fazla çalıştığını ve virüs çocuklara geçse bile çocukların genelde çok hasta olmadığını sadece grip olarak atlattığını söylemek işe yarayabilir. Bu dönemde, çevrelerindekini korumak için (özellikle anneanneleri, dedeleri) evde kalmalarını gerektiğini söylemek de gereklidir. Evde durmanın zaman zaman zor ve sıkıcı olduğunu anladığınızı ancak virüsün yayılmasını azaltmak ve durumun biran önce normale dönmesini sağlamak için bunun bir zorunluluk olduğunu söyleyebilirsiniz. Çocuğunuzun, istediği zaman sizinle bu konularda ya da herhangi bir başka konuda konuşabileceğini hatırlatmak ve kaygılandığı konular üstüne karşılıklı konuşmak çocuğunuzu rahatlatabilir.
Karantina da kaldığımız dönemde, mahrum kaldıkları bazı etkinliklerin yerine bir alternatif koymak da kurtarıcı olabilir. Örneğin anneanne ve dedesini çok ya da arkadaşlarıyla oyun oynamayı özleyen bir çocuk için, internet üzerinden görüntülü arama yapıp oradan konuşmalarını sağlayabilirsiniz. Beraber daha fazla zaman geçirip, oyunlar oynayıp sıkılmasını engelleyebilirsiniz. Bu süreçte, anne baba olarak kendinizi ruhsal olarak fazla yormamanızı da öneririz. Çocuğunuz ile her an ilgilenmek bir noktada size bıkkınlık duygusu yaratabilir. Unutmayın, çocuklar kendi kendilerini oyalayabilirler zaman zaman buna da izin vermek gereklidir.
Karantina dönemini kolaylaştıracak bir başka önemli noktada bir düzen oluşturup bu düzeni koruyabilmektir. Anne ve babanın çocuklarına model oldukları unutulmamalıdır. Sabah kalkıldığında üstlerin değiştirilmesi, yemek saatlerinin atlanmaması ve var olan kurallara uygun şekilde davranılması(uyku saati, ekran süresi gibi) rutine devam etmenin örnekleri arasında sayılabilir. Kurulu düzenin devam ettirebilmesi hem çocukların ruhsal sağlığını olumlu etkiler hem de bu zor dönemi anne babanın kolayca atlatmasını sağlar. Düzenin devam ettirebilmesi adına istikrarlı ve net olmak önemlidir. Çocuklara sınırlar öğretilmelidir ve sınırlara maksimum oranda uyum sağlanmalıdır.
Düzeni koruyabilmek adına, çocuklara haftalık bir program yapılabilir. Çocuklar okullarda ders programına göre hareket ettiğinden bu sisteme alışıklardır. Ev için bir zaman çizelgesi yapılıp, günler önceden planlanabilir. Bu zaman çizelgesine derslerine yanında oyun süreleri, yemek ve anne baba ile geçirilecek zamanın eklenmesi unutulmamalıdır. Yapılan program ile zaman daha rahat geçirilebilir. Çocuğun ne zaman ne yapacağını önceden programlı olması güne daha huzurlu başlamasını sağlayabilir. Zaman çizelgesi yapmaktaki önemli nokta bunu çocukla beraber hazırlamaktır aksi takdirde uyum zorlaşabilir.
Yaşadığımız dönem zor ve sıkıntılı bir dönem olsa da, bu dönemi bir avantaja çevirmek de mümkündür. Anne ve babalar yoğun hayat temposundan dolayı, çocukları ile az zaman geçiriyorlar. Karantina dönemi bu eksikliği tamamlamak adına bir şans olarak görülebilir. Çocuklar ile beraber etkinlikler yapmak(yemek, yapboz, kutu oyunları, temizlik, spor egzersizleri) anne-baba ve çocuk arasındaki ilişkinin kuvvetlenmesini sağlayabilir. Eğlenmenin dışında mutlaka akademik gelişmesine de devam etmesi adına çocuğunuzu teşvik edebilirsin. Özellikle de kitap okumasını, aile ile beraber yapılacak etkinlikler arasına ekleyebilirsiniz. Ailecek bir hedef belirleyin(günde 20 sayfa iyi bir başlangıç olabilir) ve beraber bu hedefe ulaşmaya çalışın.
Bütün dünya Korona Virüsü nedeniyle zor bir dönemden geçiyor, bu konuda bizim yapabileceklerimizin başında ise evde kalıp virüsün yayılmasını yavaşlatmak var. Karantina sürecinde evde kapalı kalmak bazen ne kadar zor olsa da, evde çocuklarımızı ile yapabileceğimiz birçok etkinlik var. Karantina zamanını çocuklarımız ile kolay atlatmak adına yapılabileceklerden bahsettik ama hepsinden önemlisi çocuklarımıza empatik yaklaşıp yaşadıklarını anlamaya çalışmak ve onunla konuşmak. Unutmayın, evde hayat var!
Psikolog Pınar Şara Kalkanlı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder